Żółtaczka fizjologiczna u noworodka

Autorem artykułu jest Abete

We wczesnym okresie noworodkowym jako jeden ze stanów przejściowych może pojawić się u dziecka żółtaczka fizjologiczna. Jest to naturalny proces związany z adaptacją do życia pozamacicznego. Przyjmuje się, że występuje ona prawie u wszystkich wcześniaków i u co drugiego noworodka urodzonego w terminie.

Noworodek rodzi się ze zwiększoną ilość erytrocytów we krwi, które żyją krócej niż u dorosłego człowieka. Zawarty w czerwonych ciałkach krwi hem rozpada się w kilkuetapowej reakcji wymagającej tlenu na bilirubinę. Dochodzi do tego w komórkach układu siateczkowo-śródbłonkowego wątroby, śledziony i szpiku kostnego. Jednakże wątroba noworodka nie jest jeszcze przygotowana do samodzielnego metabolizmu krwinek, które obumarły. Skutkuje to odkładaniem się bilirubiny w innych tkankach, czego objawem jest zażółcenie skóry i błon śluzowych.

Do przyczyn żółtaczki fizjologicznej zalicza się zatem:
– nadmierne wytwarzanie bilirubiny związane z krótkim czasem życia erytrocytów;
– zaburzenia transportu bilirubiny;
– niedojrzałość wątroby, zaburzenia metabolizmu wątrobowego;
– nasilone krążenie jelitowo-wątrobowe;
– wchłanianie sińców, wybroczyn i wynaczynień powstałych w czasie porodu;
– niskokaloryczną dietę, związaną z produkcją w gruczołach sutkowych przejściowego pokarmu.

U noworodków zażółcenie skóry, błon śluzowych i twardówki oka jest widoczne przy wartościach 5–7 mg%. Pojawia się ona u 60–70% noworodków donoszonych i u 80% przedwcześnie urodzonych. Zaczyna się od nosa, następnie pojawia się na torsie, brzuszku, kończynach górnych a kończy na dolnych. Niebezpieczeństwo zaczyna się wtedy, gdy wartość bilirubiny przekroczy 20mg%, ponieważ wówczas istnieje ryzyko uszkodzenia mózgu, tzw. żółtaczka jąder podkorowych.

Rozpoznanie żółtaczki polega na spełnieniu kilku kryteriów:
– ujawnia się nie wcześniej niż po 24 godzinach życia (nigdy w zerowej dobie);
– nie może przekroczyć 12 mg% w 4. dobie u noworodków donoszonych i ustępuje u nich bez leczenia w ciągu tygodnia;
– stężenie bilirubiny całkowitej u wcześniaków nie może przekroczyć 15 mg% w 7. dobie życia i ustępuje po 14 dniach.

Leczenie żółtaczki fizjologicznej polega na utrzymaniu niskich i nietoksycznych wartości bilirubiny. W tym celu stosuje się fototerapię, która przynosi bardzo dobre rezultaty. Jeśli poziom szkodliwego związku osiągnie 18mg% w surowicy krwi, dziecko układa się w inkubatorze i poddaje się działaniu światła. Pod wpływem fototerapii zachodzą trzy rodzaje reakcji fotochemicznych: fotoizomeryzacja, izomeryzacja strukturalna, fotooksydacja. W wyniku tego światło przekształca bilirubinę do bezbarwnych produktów nieszkodliwych dla komórek i łatwo wydalanych z organizmu. W tym zabiegu stosuje się lampy fluorescencyjne, lampy punktowe, materacyki fiberooptyczne. Mały pacjent poddawany jest działaniu niebieskiej części widma (410–460 nm) pochodzącej z lampy niebieskiej, niebieskiej w skojarzeniu z białą lub zielonej.

W zależności od placówki stosuje się jeden z modeli terapii: godzina naświetleń – trzy godziny przerwy, naświetlane ciągłe lub naświetlanie przerywane tylko na krótkie karmienie lub pielęgnację małego dziecka. Optymalna odległość noworodka od źródła światła to 42–44 cm. Aby umożliwić maksymalne naświetlenie ciała maluch jest rozebrany, ma jedynie zasłonięte oczy i narządy płciowe – szczególnie u chłopców. Po umieszczeniu dziecka w cieplarce, podłącza się czujnik temperatury i pulsoksymetr.

--- Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl